Mijn collega’s zullen op dit punt misschien met hun ogen rollen, maar ik wil graag van deze gelegenheid gebruikmaken om een artikel te schrijven voor Het Talige Brein om enkele van mijn observaties te delen over mijn jonge, terwijl hij opgroeit in zijn sociale, cognitieve en linguïstische menselijke erfgoed. Dit is een wonderlijk proces dat vol verrassingen zit, maar ik denk nu specifiek aan wat me heeft verbaasd als wetenschapper en als voormalig student linguïstische antropologie. Als wetenschapper die op zoek is naar verklaringen voor hoe taal door de hersenen wordt gecreëerd, zie ik taal als iets dat grotendeels intern is aan de hersenen.
Doorgaan met het lezen van “Een persoonlijke kijk op taal en communicatie bij een menselijke baby”
Heb je ooit eens een nachtmerrie gehad, waarbij je je bewust bent van alles wat er om je heen gebeurt, maar je kunt geen enkel deel van je lichaam bewegen of een geluid maken? Iedereen die deze nachtmerrie eens heeft gehad, zou onmiddellijk het gevoel van wanhoop en frustratie tot op het bot voelen. Helaas is er een klinische aandoening die sterk lijkt op deze nachtmerrie, bekend als het “locked-in” syndroom (LIS). Het is een neurologische aandoening die vaak wordt veroorzaakt door een beroerte in de hersenstam of een neurodegeneratieve ziekte die amyotrofische laterale sclerose (ALS) wordt genoemd. Het wordt gekenmerkt door verlamming van bijna alle spieren, behalve de spieren die de verticale oogbewegingen regelen. Mensen met LIS zijn volledig bij bewustzijn en hebben normale cognitieve vaardigheden, maar ze kunnen niet bewegen of spreken. Het is alsof je gevangen zit in je eigen lichaam, vandaar de naam.
Doorgaan met het lezen van “Decoderen van het Ongezegde: Vooruitgang in Spraaktechnologie voor het “Locked-In” Syndroom”Een woord per dag zorgde dat je de dokter nooit zag: Een nieuwe taal leren om gezond ouder te worden
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zal het aandeel van de wereldbevolking dat 60 jaar en ouder is bijna verdubbelen van 12% naar 22% tussen 2015 en 20501. Dit komt door gemakkelijkere toegang tot gezondheidszorg en gezinsplanningsbeleid. Hierdoor is echter de vraag hoe gezond ouder worden te bevorderen en te behouden, een prioriteit geworden voor zowel overheden als de wetenschappelijke gemeenschap. Hier bespreken we een mogelijk antwoord op deze vraag; namelijk, het leren van een nieuwe taal op oudere leeftijd om gezond ouder te worden en onderweg plezier te hebben!
Doorgaan met het lezen van “Een woord per dag zorgde dat je de dokter nooit zag: Een nieuwe taal leren om gezond ouder te worden”
Heb je ooit een gesprek gehad met iemand waarbij je je realiseerde dat begrijpen wat iemand zegt verder gaat dan alleen dezelfde taal spreken? Nou, je bent niet de enige. Communicatie is een complex samenspel tussen ons eigen perspectief en dat van onze gesprekspartners. In deze blogpost duiken we in de fascinerende wereld van Theory of Mind (ToM) en de rol ervan bij het vormgeven van ons begrip van taal. ToM klinkt als een enorm ingewikkelde theorie, maar in de kern is het heel eenvoudig: het zegt dat wij als mensen begrijpen dat andere mensen verschillende ideeën, overtuigingen, intenties en perspectieven kunnen hebben. Maar laten we eerst een stap terug doen en een voorbeeld uit het echte leven bekijken.
Doorgaan met het lezen van “De Kracht van Perspectief: Hoe Theory of Mind Ons Begrip van Taal Vormgeeft”
Een Nederlands-Engelse tweetalige klant komt een delicatessenwinkel binnen en zegt: “I would like a sandwich met cheese, please.” Als je een caissière bent die alleen Engels spreekt, zou je verward kunnen zijn door deze bestelling. Sinds wanneer zijn we een hipsterrestaurant dat ons menu vernoemt naar een romantische komediefilm zoals “When Harry Met Sally”?
Doorgaan met het lezen van “Taalacrobaten: De subtiliteiten van tweetalig taalwisselen”
Weinig dingen zijn zo frustrerend voor verzorgers als het niet weten wat hun onrustige baby nodig heeft, terwijl ze zich hopeloos afvragen: “Wat is er aan de hand? Wil je slapen? Of wil je melk?”. Hoe fijn zou het zijn om hun gedachten te kunnen lezen en te begrijpen wat ze willen uitdrukken? In deze blogpost duiken we in de fascinerende wereld van de communicatie met zuigelingen en verkennen we manieren om betekenisvolle verbindingen met baby’s te maken, lang voordat ze beginnen met spreken.
Doorgaan met het lezen van “Hoe kunnen we communiceren met baby’s?”
Een van de grootste puzzels in de studie van menselijke taal gaat over de hersenmechanismen die ons unieke communicatievermogen, spraak, ondersteunen. Als lezer van deze blog weet je misschien dat taalonderzoekers gebruik maken van hersenscanners, gedragstests en taalkundige vergelijkingen om dit probleem te helpen ontrafelen. Er is echter nog een aanpak die vaak onbenoemd blijft, namelijk het creëren van je eigen sprekende brein op een computer!
Doorgaan met het lezen van “De (gesimuleerde) taal van het brein: gedachte-experimenten in silico”
Heb je je ooit afgevraagd hoe sommige mensen hun leven ongestoord kunnen voortzetten met een tumor in hun hersenen, die jaren kan groeien voordat ze erachter komen? Vaak worden deze mensen uiteindelijk in het ziekenhuis opgenomen en gediagnosticeerd vanwege fysieke klachten, zoals epileptische aanvallen, maar hebben ze nauwelijks cognitieve klachten. De reden achter dit vreemde scenario is het verbazingwekkende vermogen van de hersenen om zich te herorganiseren. In plaats van een belangrijke cognitieve functie te verliezen, door bijvoorbeeld een tumor in een bepaald hersengebied, kunnen de hersenen deze functie verplaatsen naar andere, niet-getroffen gebieden, of zelfs naar de tegenovergestelde hersenhelft.
Doorgaan met het lezen van “Hersentumoren laten taal migreren in het brein – Het ongelooflijke potentieel van de hersenen om zichzelf te reorganiseren”
In veel alledaagse situaties kan het moeilijk zijn om te horen wat iemand zegt. Dit kan het geval zijn in lawaaierige restaurants en cafés, bij een drukke weg of in een openbaar zwembad. Het gehoor in lawaaierige omgevingen wordt moeilijker naarmate men ouder wordt. Velen zijn het erover eens dat oudere volwassenen beter zijn in het gebruiken van de omringende context om te begrijpen wat er wordt gezegd. Echter, onlangs is betoogd dat oudere volwassenen juist minder goed in staat zijn om context te gebruiken in vergelijking met jongere volwassenen. Dus, wat is het nu precies?
Doorgaan met het lezen van “Het leven na het pensioen: Blijf de context gebruiken”
Het Talige Brein 