Tekst van Verstegen & Stigter
Taal kan verbinden, taal kan scheiden. Taal kan leiden tot beter begrip of juist verwarring veroorzaken. Met taal benoemen, duiden en structureren we de wereld om ons heen. Door middel van taal proberen wij ons met elkaar te verstaan.
In de mini-serie ‘Taal in het Paradijs’ bespreken drie taalwetenschappers taal op verschillende niveaus: structuur, brein en communicatie. Lees verder
Lees hieronder uit de Volkskrant (27 april) de opinie van Peter Hagoort over waarom overheid, maatschappij en bedrijfsleven de wetenschap nodig hebben. Een digitale versie is op de homepage van de Volkskrant terug de vinden. Lees verder
Met trots kondigen we aan dat Prof. Dr. Peter Hagoort het publiek toe zal spreken tijdens de ‘March of Science’-demonstratie op zaterdagmiddag 22 april in Amsterdam. Lees verder
Geschreven door: René Terporten
Vertaald door: Monique Flecken
Het is zomer en het wordt aardig warm in Nederland. Je zou kunnen zeggen dat dit komt doordat de aarde zich in deze tijd van het jaar dicht bij de zon bevindt. Je zou dit echter ook kunnen verklaren als gevolg van de intensieve 10-daagse “Language in Interaction” zomerschool, waar 51 experts en ongeveer 41 PhD studenten bij elkaar kwamen om kennis uit te wisselen. Lees verder
Geschreven door: Peter Hagoort
Zij zijn ons brein: Peter Hagoort geeft antwoord op de commentaren en vragen van de lezers van De Correspondent
Zoals te verwachten roept mijn betoog gemengde reactes op. Reacties die ik niet allemaal kan beantwoorden. Ik zal proberen enige verdere verduidelijking te geven bij aspecten van mijn verhaal die niet bij een ieder op de door mij beoogde wijze zijn overgekomen.
Geschreven door: Peter Hagoort
Uit het boek: Machines die denken (John Brockman)
Eerder verschenen in De Correspondent
Het is heden ten dage een wijd verbreide opvatting dat het menselijk brein het orgaan is dat ons denken, ons handelen en onze emoties schraagt. Dit wordt pregnant samengevat in de titel van een boek waarvan in Nederland honderdduizenden exemplaren over de toonbank zijn gegaan: “Wij zijn ons brein”. Lees verder
Op woensdag 28 januari hield de Tweede Kamer een openbare hoorzitting over de onlangs verschenen Wetenschapsvisie 2025. Vertegenwoordigers van verschillende universiteiten en wetenschappelijke organisaties waren uitgenodigd om hier te spreken. Peter Hagoort vertegenwoordigde de 73 winnaars van de Spinoza Prijs. Zijn bijdrage kunt u hieronder lezen.
Rondetafelgesprek Wetenschapsbeleid, 28 januari 2015
Standpunt Spinozaprijswinnaars
Reorganisatie NWO:
– NWO kan aan flexibiliteit winnen, en onnodige verschotting tussen gebieden moet worden voorkomen. Tegelijkertijd moet worden opgemerkt dat ook binnen de huidige NWO multidisciplinaire intiatieven mogelijk zijn. Een voorbeeld daarvan is het programma op het gebied van Hersenen en Cognitie (Nationaal Initiatief Hersenen en Cognitie), waaraan 4 gebieden binnen NWO hebben bijgedragen en waar inmiddels 20% van de Vernieuwingsimpulsgelden terecht komen.
– Binnen NWO is een verankering van kennis en expertise in verschillende wetenschappelijke deeldomeinen noodzakelijk. Dit is ook het geval in geslaagde wetenschappelijke partnerorganisaties in het buitenland, zoals de DFG (Duitsland) en de NSF (VS). De verschillen in kennisculturen tussen verschillende wetenschappen (bijv. natuurwetenschappen vs. geesteswetenschappen) moeten in de organisatie herkenbaar blijven. Dit sluit multidisciplinaire initiatieven en samenwerking geenszins uit (zie hierboven).
– Binnen NWO en de deeldomeinen moeten erkende wetenschappers beslissingsbevoegdheid houden t.a.v. inhoud en budget van en voor wetenschappelijk onderzoek. Het rapport Van der Steenhoven geeft wetenschappers een adviserende rol, maar geen beslissingsbevoegdheid. Dit wijzen wij af. Bij succesvolle wetenschappelijke organisaties (bijvoorbeeld de Max Planck Gesellschaft, de meest succesvolle wetenschapsorganisatie in Europa) staan de kenners van het primaire proces (excellente wetenschappers) aan het roer.
De maakbaarheid van wetenschap
– Beleid is gebaseerd op de kennis van vandaag. In de wetenschap gaat het om de kennis van morgen. Er is geen receptenboek om met de kennis van vandaag de kennis van morgen te kunnen voorspellen. Wie zo’n receptenboek had, zou er goed aan doen te investeren in een appartement in Stockholm: de ene na de andere Nobelprijs zou worden binnengehaald.
– Om die reden kan wetenschapsbeleid de condities voor wetenschappelijke kennisvergaring optimaliseren, maar de inhoud daarvan niet bepalen. De wetenschapsvisie is hieromtrent te optimistisch: de gedachte van kenniscocreatie met maatschappelijke partijen waarbij nieuwe kennis wordt gecreёerd die aansluit bij de praktijk vooronderstelt de voorspelbaarheid van nieuwe kennis. Dat is een illusie.
– Nieuwe kennis leidt vaak tot geheel nieuwe praktijken en toepassingen. De algemene relativiteitstheorie maakte de TomTom mogelijk. De praktijkbehoefte aan precieze navigatie is echter geen garantie dat de algemene relativiteitstheorie wordt ontdekt. Belangrijke toepassingen van wetenschap (en toegepaste wetenschappen) bestaan bij de gratie van kennis die vanuit brede fundamentele wetenschap en vanuit een diversiteit aan disciplines worden aangeleverd. De volgorde in de kennisketen omkeren zal noch leiden tot betere wetenschap noch tot betere toepassingen.
De onzekere toekomst
In de complexe en globale samenleving waarin wij leven, zijn de problemen van morgen veelal moeilijk te voorzien (denk aan 9/11). Om die reden is het cruciaal een breed kennisimmuunsysteem te hebben dat aan oplossingen bij kan dragen indien onvoorziene problemen zich voordoen. De wetenschappen vormen de basis van dat kennisimmuunsysteem. Het is derhalve cruciaal dat immuunsysteem niet te smal te maken. Een te sterke focus op topsectoren is daarom onverstandig.
Ceterum censeo
Overigens zijn wij van mening dat een wetenschapsagenda weinig kans van slagen heeft indien de bijbehorende perspectieven op investering in wetenschap ontbreken. Nederland dreigt steeds meer uit de pas te lopen bij andere landen met een hoogwaardige kennisinfrastructuur als het om investeringen in R&D gaat.
Peter Hagoort sprak al eerder zijn zorgen uit over de Wetenschapsvisie. Lees ook deze post die eerder op hettaligebrein.nl verscheen.
Spinozaprijswinnaars hebben hun zorgen geuit over de voorgenomen reorganisatie van NWO, zoals voorgesteld in de onlangs verschenen Wetenschapsvisie 2025. In een brief aan de VSNU, de vereniging van universiteiten, spreken de Spinozaprijswinnaars hun zorg uit over de recente voornemens om de organisatie van NWO te ‘kantelen’. Daarbij wordt er volgens hen ten onrechte van uitgegaan dat binnen NWO een verankering van kennis en expertise in verschillende wetenschappelijke deeldomeinen overbodig is. ‘Zowel voor de kwaliteit van het gezag van NWO alsook voor het draagvlak binnen de wetenschap in Nederland is het cruciaal dat erkende wetenschappers niet slechts een adviserende, maar veeleer een leidende rol spelen in het beleid van NWO.’
Volgens Peter Hagoort, voorzitter Genootschap van Spinozaprijswinnaars, zijn wetenschapsorganisaties alleen dan excellent, als deze ook door wetenschappers ingericht en bestuurd worden. Hij verwijst daarbij naar het Duitse Max Planck Gesellschaft dat geheel volgens dit principe werkt. De ondertekenaars vrezen dat de intenties in de beleidsvisie van het ministerie van OCenW schipbreuk zullen leiden, als deze niet worden gerealiseerd en gedragen door vertegenwoordigers van de wetenschap zelf. Zij adviseren te streven naar een clustering van een aantal gebieden in bredere domeinen, maar wel met behoud van bewezen best practices en van het principe dat in deze domeinen de wetenschappers een leidende bestuurlijke rol moeten spelen. De brief is ondertekend door 69 Spinozaprijswinnaars. De leden van De Jonge Akademie hebben hun adhesie betuigd met de brief.
De media hebben inmiddels de nodige aandacht besteed aan de brandbrief. Lees hier het nieuwsbericht in de Volkskrant, en luister de radiouitzending van Met het oog op morgen waarin Peter Hagoort de brief toelicht.
• Lees de brief van de Spinozawinnaars
• Lees ook de adhesiebetuiging van De Jonge Akademie
• Bekijk hier de Wetenschapsvisie 2025
Bron: http://www.ru.nl/nieuws-agenda/nieuws/vm/2014/dec/spinozawinnaars/
