Is het je wel eens opgevallen dat je in een drukke kroeg, waar veel mensen tegelijk aan het praten zijn, toch kunt luisteren naar wat iemand je vertelt? Deze vaardigheid om een specifieke spreker te kunnen herkennen en te volgen, terwijl er nog zoveel ander geluid te horen is, heet het ‘cocktailparty effect’.
Dit effect is in experimenten na te bootsen door proefpersonen naar twee geluiden tegelijkertijd te laten luisteren. Het tegelijk presenteren van twee geluiden wordt ook wel ‘maskering’ genoemd. Er zijn verschillende soorten maskeringen: je kunt spraak bijvoorbeeld tegelijk met andere spraak aanbieden, maar ook met een ander soort geluid, zoals ruis. Afhankelijk van het soort achtergrondgeluid worden verschillende gebieden van in de hersenen actief.
Waarom verwerken de hersenen het luisteren naar spraak die verstoord wordt door ruis anders dan spraak die verstoord wordt door andere gesproken worden? Een mogelijke reden is dat achtergrondspraak talige informatie bevat, net als het geluid dat je probeert volgen. Achtergrondruis daarentegen bevat geen talige informatie. Verschillende studies hebben laten zien dat taal hierarchisch verwerkt wordt: eerst de akoestische informatie en daarna woord- of zinsbegrip. Het is dus mogelijk dat achtergrondruis en -spraak op verschillende niveaus in deze hierarchie interfereren met de spraakverwerking. En dat zou de reden kunnen zijn waarom verschillende gebieden geactiveerd worden.
In mijn PhD project zal ik deze hierarchische structuur van de hersenen onderzoeken. Ik ga kijken of verschillende soorten achtergrondgeluid verschillende niveaus in de hierarchie beinvloeden en als dat zo is, of deze hierarchie correspondeert met verschillende hersengebieden. Hopelijk begrijpen we dan beter waarom mensen zo goed zijn in het voeren en volgen van gesprekken op ‘cocktailparty’s’ of in de kroeg.
Bohan Dai is promovenda in het Neurobiology of Language department van Peter Hagoort
Het Talige Brein 
Geef een reactie